Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự thay đổi không ngừng của trật tự kinh tế thế giới, các nước trong khu vực ASEAN đang xem xét mở rộng quan hệ quốc tế và tìm kiếm cơ hội phát triển thông qua việc tham gia các khối kinh tế lớn như BRICS và OECD. Sự quan tâm này phản ánh nỗ lực của các quốc gia Đông Nam Á trong việc tăng cường vị thế kinh tế và chính trị của mình trên sân chơi toàn cầu.

BRICS: Thị Trường Tăng Trưởng Nhanh và Đối Tác Chiến Lược

BRICS được thành lập vào năm 2006 bởi Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc (đây đều là những nền kinh tế mới nổi và có tốc độ phát triển mạnh mẽ). Nam Phi gia nhập vào năm 2011. Bốn quốc gia, bao gồm Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Iran và Ả Rập Saudi tham gia hồi tháng 1, tạo thành một nhóm gồm 10 quốc gia. Với mục tiêu tạo ra một hệ thống kinh tế độc lập và giảm phụ thuộc vào đồng USD, BRICS đang ngày càng trở nên hấp dẫn đối với các nước ASEAN. Đặc biệt, BRICS có tiềm năng thúc đẩy các cơ hội thương mại, tài chính và hợp tác chiến lược thông qua Ngân hàng Phát triển Mới (NDB) và các cơ chế hợp tác kinh tế khác.

Với sự hiện diện của Trung Quốc và Ấn Độ, hai đối tác thương mại lớn của ASEAN, việc gia nhập BRICS sẽ giúp các nước ASEAN hưởng lợi từ các chính sách kinh tế ưu đãi, mở rộng thị trường xuất khẩu và thu hút vốn đầu tư từ các quốc gia BRICS. Ngoài ra, quan hệ chặt chẽ với BRICS sẽ giúp các nước ASEAN đa dạng hóa quan hệ kinh tế, tránh phụ thuộc quá nhiều vào các cường quốc phương Tây.

Tham gia BRICS có thể mang lại lợi ích về tăng cường hợp tác tài chính, ổn định tiền tệ và cơ hội đầu tư lớn. Các nước ASEAN sẽ có cơ hội tiếp cận nguồn vốn từ Ngân hàng Phát triển Mới của BRICS, vốn là một nguồn tài trợ quan trọng cho các dự án hạ tầng quy mô lớn. Việc hợp tác với BRICS cũng có thể hỗ trợ ASEAN đạt được các mục tiêu phát triển bền vững, giảm nghèo và thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Tuy nhiên, BRICS là một khối bao gồm nhiều nền kinh tế lớn có sự khác biệt đáng kể về mặt chính trị và kinh tế. Điều này có thể gây khó khăn cho các nước ASEAN trong việc dung hòa lợi ích và đưa ra các quyết sách phù hợp.

OECD: Khối Các Quốc Gia Phát Triển với Tiêu Chuẩn Cao

OECD, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, là một diễn đàn quốc tế gồm 38 quốc gia thành viên với mục tiêu thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững, cải thiện các chính sách tài chính và kinh doanh. OECD chủ yếu tập trung vào các nước phát triển, do đó các nước ASEAN có thể coi đây là mục tiêu hướng tới khi đạt được những tiêu chuẩn cao về kinh tế, quản lý và cải cách thể chế.

Các nước ASEAN, đặc biệt là Singapore, Thái Lan, Malaysia và Indonesia, đang nỗ lực để cải cách và hiện đại hóa hệ thống kinh tế của mình. Việc tham gia OECD sẽ mang lại cho họ cơ hội tiếp cận kiến thức, kinh nghiệm quản lý từ các nước phát triển, cũng như cơ hội tham gia vào các hội thảo, diễn đàn về chính sách công.

OECD là một "chứng chỉ" về sự phát triển và cải cách thành công, đồng thời mở ra cơ hội thu hút các nhà đầu tư nước ngoài và tăng cường lòng tin trong thị trường toàn cầu. Các nước ASEAN sẽ có cơ hội học hỏi kinh nghiệm từ các nước thành viên OECD trong các lĩnh vực quản lý nhà nước, minh bạch hóa, cải thiện chất lượng sống và phát triển bền vững.

Gia nhập OECD đòi hỏi các nước phải đạt được những tiêu chuẩn khắt khe về quản lý, chống tham nhũng, cải cách thể chế và bảo vệ môi trường. Điều này đòi hỏi các quốc gia ASEAN phải thay đổi cơ cấu quản lý kinh tế và hệ thống luật pháp của mình, điều có thể gặp nhiều khó khăn và cản trở bởi những khác biệt về thể chế và cơ cấu kinh tế.

Việc một số nước ASEAN có mong muốn gia nhập BRICS hay OECD đều xuất phát từ tham vọng hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, và tránh phụ thuộc vào bất kỳ khối nào. Tuy nhiên, quyết định lựa chọn giữa BRICS và OECD hay theo đuổi cả hai đều phụ thuộc vào các yếu tố cụ thể:

(i) Khả năng thích ứng với các tiêu chuẩn quốc tế: Để trở thành thành viên OECD, các nước ASEAN cần đáp ứng những tiêu chuẩn cao về quản lý kinh tế và xã hội, trong khi BRICS không đặt ra yêu cầu khắt khe như vậy. Do đó, những quốc gia đang phát triển có thể thấy BRICS dễ tiếp cận hơn.

(ii) Chiến lược đa dạng hóa và giảm thiểu rủi ro: Đối với các nước ASEAN, việc đa dạng hóa quan hệ ngoại giao và kinh tế là điều cần thiết để tránh bị cuốn vào các cuộc xung đột giữa các cường quốc. Tham gia vào cả hai khối hoặc ít nhất là tăng cường quan hệ với BRICS lẫn OECD có thể giúp họ đạt được sự cân bằng này.

(iii) Cơ hội phát triển bền vững: Các mục tiêu phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, và cải thiện điều kiện sống là những ưu tiên hàng đầu của ASEAN. Do đó, việc gia nhập khối nào sẽ phụ thuộc vào khả năng hỗ trợ của khối đó trong việc đạt được các mục tiêu này.

Các nước ASEAN đang đối mặt với những cơ hội và thách thức trong việc quyết định tham gia BRICS, OECD, hoặc cả hai. Tham gia vào các khối này sẽ mở ra nhiều cơ hội mới, từ việc tăng cường đầu tư, hỗ trợ tài chính đến việc học hỏi các chính sách phát triển bền vững. Tuy nhiên, cũng đòi hỏi các nước ASEAN phải điều chỉnh và cải cách để đáp ứng các yêu cầu và thích ứng với những động lực khác nhau của mỗi khối.