Để triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN đến năm 2045 được các Lãnh đạo ASEAN ghi nhận tại Hội nghị Cấp cao lần thứ 43 vào tháng 9 năm 2023, các cơ quan chủ trì của 3 trụ cột Cộng đồng ASEAN bắt đầu triển khai xây dựng Kế hoạch chiến lược của mỗi trụ cột, dự kiến hoàn tất cuối năm 2025. Với vai trò là cơ quan chủ trì thực hiện theo dõi, giám sát quá trình xây dựng Kế hoạch Chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn 2045, Nhóm Đặc trách cao cấp về Hội nhập kinh tế ASEAN (HLTF-EI) đã thành lập Nhóm làm việc về Cộng đồng Kinh tế ASEAN (gọi tắt là WG-AEC) phụ trách trực tiếp việc xây dựng dự thảo kế hoạch, rà soát, tổng hợp ý kiến, đề xuất của các nhóm chuyên ngành thuộc trụ cột kinh tế về các trọng tâm, nhiệm vụ, hoạt động cụ thể của từng nhóm. Từ năm 2023 đến nay, nhóm WG-AEC đã tổ chức được 8 phiên họp.

Phiên họp lần thứ 9 của WG-AEC sẽ diễn ra từ ngày 12 đến 13 tháng 11 năm 2024 tại Băng cốc, Thái Lan để tiếp tục trao đổi về dự thảo Kế hoạch Chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN, giai đoạn 2026 – 2030, tầm nhìn 2045, hướng tới xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAn trở thành: (1) Cộng đồng định hướng hành động - Hiện thực hóa cơ chế một thị trường và cơ sở sản xuất thống nhất; (2) Cộng đồng bền vững - Tạo ra và lồng ghép các yếu tố và chính sách thích ứng với khí hậu trong mọi khía cạnh của hoạt động kinh tế; (3) Cộng đồng dám nghĩ, dám làm, táo bạo và đổi mới - Tăng cường hợp tác ngành, phù hợp với xu hướng mới; (4) Cộng đồng chủ động và thích ứng - Đẩy mạnh chương trình nghị sự ASEAN toàn cầu; (5) Cộng đồng nhanh nhẹn và tự cường - Hỗ trợ người dân ASEAN ứng phó với biến động và khủng khoảng; (6) Cộng đồng hòa nhập, cùng tham gia và hợp tác - Không để ai bỏ lại phía sau, lấy con người làm trung tâm.

Cho đến nay, Kế hoạch Chiến lược AEC giai đoạn 2026-2030 đã cơ bản đề ra được 47 mục tiêu và sơ bộ 210 nhiệm vụ chiến lược (trong đó, 149 nhiệm vụ chiến lược đã tạm thời đạt được đồng thuận, 61 nhiệm vụ chiến lược còn lại đang được các cơ quan chuyên ngành của AEC trao đổi).

Đối với chương trình nghị sự này, tại Phiên họp lần thứ 9, dự kiến các nước ASEAN sẽ tập trung thảo luận: (i) danh sách các sáng kiến, dòng hành động chiến lược cần được hoàn thành trong giai đoạn đầu nhằm giải quyết các ưu tiên trước mắt của ASEAN trong giai đoạn sau năm 2025 và (ii) các chỉ tiêu để đánh giá việc thực hiện các mục tiêu được đề ra trong Kế hoạch Chiến lược AEC giai đoạn 2026 - 2030. Danh sách các ưu tiên này dự kiến sẽ được gửi đến cộng đồng doanh nghiệp cũng như các cơ quan chuyên ngành thuộc Cộng đồng Kinh tế ASEAN để tham vấn.

Dự kiến Kế hoạch Chiến lược AEC giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn 2045 sẽ được hoàn tất theo tiến độ vào tháng 5 năm 2025 tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46 diễn ra ở Malaysia.

Ngoài ra, Phiên họp sẽ thảo luận về cơ chế hợp tác liên trụ cột của Cộng đồng ASEAN trong giai đoạn hậu 2025. Chương trình nghị sự này được đánh giá là quan trọng trong hợp tác ASEAN giai đoạn sau 2025, đặc biệt trong bối cảnh các vấn đề mới nổi hiện nay mà khu vực đang phải đối mặt như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, trung hòa các-bon v.v… đều có phạm vi rộng, đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ không chỉ giữa các cơ quan chuyên ngành trong từng trụ cột mà còn giữa các cơ quan trong 03 trụ cột của Cộng đồng ASEAN.