Sáng ngày 23 tháng 9 năm 2025, Hội nghị Hội đồng Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN lần thứ 39 (AFTAC 39) và Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 57 (AEM 57) đã khai mạc tại Kuala Lumpur, Malaysia, dưới sự chủ tọa của Bộ trưởng Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp của Malaysia, Ngài Tengku Zafrul, sự tham dự của Bộ trưởng Kinh tế các nước thành viên ASEAN và Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn. Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị do Lãnh đạo Bộ Công Thương dẫn đầu và thành phần đoàn gồm đại diện Bộ Công Thương (Vụ Chính sách thương mại đa biên, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Văn phòng Ban chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế) và Bộ Ngoại giao.

Tại Hội nghị AFTAC 39, các Bộ trưởng thảo luận về tình hình thực hiện các công việc liên quan đến Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA) như việc thông qua Biểu cam kết thuế quan thực hiện Hiệp định ATIGA của Việt Nam theo AHTN 2022, tình hình xây dựng Kế hoạch hành động chiến lược thuận lợi hóa thương mại ASEAN (ATF-SAP) giai đoạn 2026-2030, tình hình triển khai Hệ thống Giải pháp ASEAN cho Đầu tư, Dịch vụ và Thương mại (ASSIST), việc triển khai Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN (ACTS), cơ chế Một cửa ASEAN, tiến độ hài hòa hóa các tiêu chuẩn và thông qua các thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau trong ASEAN, ... Hội nghị ghi nhận tỷ lệ tận dụng ưu đãi của Hiệp định ATIGA đạt mức trung bình giai đoạn 2021-2024 là 52,72%, năm 2023 đạt 58,0% và năm 2024 đạt 51,06%.

Hội nghị AFTAC 39 cũng ghi nhận việc các nước hoàn tất đàm phán nâng cấp Hiệp định ATIGA và sẽ cơ bản hoàn tất thủ tục trong nước cho việc ký Nghị định thư sửa đổi Hiệp định ATIGA bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 vào tháng 10 năm 2025.

Tại Hội nghị AEM 57, các Bộ trưởng cập nhật tình hình triển khai các sáng kiến ưu tiên hợp tác kinh tế của Malaysia trong năm Chủ tịch ASEAN 2025, các công việc quan trọng của Cộng đồng Kinh tế ASEAN như đàm phán Hiệp định khung ASEAN về Kinh tế số, việc triển khai các sáng kiến về bền vững trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN, tiến độ thực thi Kế hoạch Tổng thể xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN 2025 và xây dựng Tài liệu Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các kế hoạch chiến lược, cũng như công tác chuẩn bị cho các hội nghị tham vấn giữa Bộ trưởng Kinh tế các nước ASEAN và các nước đối tác.

Các Bộ trưởng ghi nhận ASEAN tiếp tục thể hiện sức bền vững với mức tăng trưởng cao hơn mức trung bình toàn cầu (4,8%) trong năm 2024. Tuy nhiên, dự báo tăng trưởng sơ bộ của ASEAN cho năm 2025 đã được điều chỉnh xuống 4,2% từ mức dự báo trước đó là 4,7%, do bối cảnh địa kinh tế toàn cầu. Thương mại của ASEAN đạt mức tăng trưởng mạnh 3,8 nghìn tỷ USD trong năm 2024, nhờ nhu cầu bền vững từ các đối tác thương mại chính và thương mại nội khối ASEAN (chiếm 21,4% - là cấu phần lớn nhất trong tổng thương mại ASEAN). Dòng vốn FDI vào ASEAN đạt 226 tỷ USD, tăng 8,5% so với năm trước; đầu tư nội khối chiếm 13,9% (là cấu phần lớn thứ hai sau đầu tư từ Hoa Kỳ - 18,6%).

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng thông qua một số văn kiện quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế nội khối, đặc biệt trong các lĩnh vực mới, giàu tiềm năng của ASEAN như Khuyến nghị chính sách và hướng dẫn thực hiện lộ trình triển khai xe điện trong ASEAN, Nghiên cứu về việc lập bản đồ chuỗi cung ứng chất bán dẫn ASEAN và Khung Hội nhập Chuỗi cung ứng bán dẫn ASEAN, Khung xây dựng năng lực và phát triển tài năng cho doanh nghiệp bao trùm tại ASEAN.

Các Bộ trưởng cũng dành thời gian thảo luận về các khuyến nghị của Nhóm Đặc trách Địa kinh tế ASEAN sau các cuộc họp tổ chức trong năm 2025; khuyến nghị của Nhóm Đặc trách cấp cao về Hội nhập kinh tế ASEAN; Tiến độ triển khai Kế hoạch Chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN giai đoạn 2026-2030, cùng với các sáng kiến nhằm cải thiện khung giám sát và đánh giá tiến độ triển khai; báo cáo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) về tăng cường quan hệ kinh tế ASEAN – Khối Hợp tác Vùng Vịnh (GCC); tiến trình gia nhập ASEAN của Timor Leste, v.v... và rà soát công tác chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan dự kiến diễn ra vào đầu tháng 10 năm 2025.

Ngoài ra, các Bộ trưởng cũng thảo luận nội bộ về các hoạt động hợp tác kinh tế giữa ASEAN và các đối tác đối thoại như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand, Ấn Độ, Nga, Canada, Vương quốc Anh, v.v…, việc thực thi các Hiệp định thương mại tự do giữa ASEAN và các nước đối tác, bao gồm việc rà soát, nâng cấp Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN - Ấn Độ (AITIGA), đàm phán FTA giữa ASEAN và Canada, khả năng thiết lập cơ chế Đối thoại Thương mại và Đầu tư CPTPP – ASEAN.

Các Bộ trưởng cũng gặp và trao đổi với Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (ABAC), ghi nhận những khuyến nghị và ưu tiên của ABAC trong thời gian tới nhằm tăng cường hội nhập thương mại và đầu tư khu vực, tạo thuận lợi cho các hoạt động hợp tác về phát triển bền vững.

Tham gia thảo luận tại Hội nghị, Việt Nam đề nghị các nước ghi nhận và thông qua Biểu cam kết thuế quan thực hiện Hiệp định ATIGA của Việt Nam theo AHTN 2022, đồng thời đóng góp ý kiến tích cực đối với các vấn đề trong hợp tác kinh tế nội khối ASEAN như thúc đẩy các sáng kiến hợp tác kinh tế ưu tiên được nước chủ nhà Malaysia đề xuất, công tác chuẩn bị cho việc ký kết Nghị định thư sửa đổi Hiệp định ATIGA và định hướng hợp tác giữa ASEAN và Hội đồng GCC, qua đó thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với hội nhập kinh tế khu vực, duy trì vai trò tích cực trong các hoạt động tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế khu vực và toàn cầu cũng như củng cố các chuỗi cung ứng khu vực.

Hội nghị AFTAC 39 và Hội nghị AEM 57 kết thúc trong ngày 23 tháng 9 năm 2025. Tiếp sau các hội nghị này sẽ là chuỗi các Hội nghị tham vấn cấp Bộ trưởng Kinh tế giữa ASEAN và các đối tác đối thoại dự kiến diễn ra trong các ngày từ 24 đến 26 tháng 9 năm 2025.