Tháng 9/2025 đánh dấu một bước ngoặt trong quan hệ thương mại giữa Liên minh châu Âu (EU) và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), khi hai bên chính thức hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) giữa EU và Indonesia – nền kinh tế lớn của khu vực và là thành viên của G20.

Hiệp định được ký kết sau gần một thập kỷ với 19 vòng đàm phán, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của cả hai bên trong việc thúc đẩy hợp tác kinh tế sâu rộng và toàn diện hơn. Đây là hiệp định đầu tiên trong chuỗi nỗ lực mở rộng hợp tác thương mại giữa EU với các nền kinh tế ASEAN.

Phát biểu bên lề Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 57 (AEM-57) tại Kuala Lumpur, Malaysia, Cao ủy Thương mại EU Maroš Šefčovič cho biết EU đang đặt mục tiêu hoàn tất các hiệp định thương mại tự do (FTA) còn lại với Malaysia, Thái Lan và Philippines trước năm 2027 – thời điểm kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ EU–ASEAN.

EU là nhà đầu tư lớn thứ hai vào ASEAN

Theo dữ liệu từ Liên minh châu Âu, trong 5 năm qua, EU liên tục duy trì vị trí là nhà đầu tư lớn thứ hai vào ASEAN (sau Hoa Kỳ), với tổng vốn đầu tư năm 2024 đạt khoảng 20,1 tỷ USD, tương đương 8,8% tổng dòng vốn FDI vào khu vực. Đồng thời, EU là đối tác thương mại hàng hóa lớn thứ ba của ASEAN, với kim ngạch xuất khẩu trung bình hàng năm đạt khoảng 270 tỷ USD. Riêng năm 2023, kim ngạch đạt 321 tỷ USD và năm 2024 đạt 292,8 tỷ USD.

EU cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của ASEAN, với tổng giá trị xuất khẩu trong 5 năm qua ước đạt 1.536 tỷ USD.

Tiềm năng hợp tác ngày càng lớn

Hiện EU đang đẩy mạnh hợp tác song phương với các quốc gia ASEAN. Sau khi hoàn tất đàm phán CEPA với Indonesia vào tháng 7/2025, hai bên đã ký kết hiệp định vào tháng 9 cùng năm. Đồng thời, các cuộc đàm phán FTA với Thái Lan và Philippines cũng đã được tái khởi động trong năm 2024.

Trong ba năm tới, EU dự kiến sẽ triển khai các chương trình hỗ trợ ASEAN với tổng giá trị khoảng 150 triệu euro, tập trung vào các lĩnh vực như chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Theo đánh giá từ Hội đồng Doanh nghiệp EU–ASEAN (EU-ABC), ASEAN tiếp tục là khu vực kinh tế phát triển năng động với GDP toàn khối ước đạt 4.000 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 4,5%. Các yếu tố hấp dẫn chính bao gồm dân số đông, lực lượng lao động trẻ và có trình độ, tầng lớp trung lưu đang mở rộng, tốc độ đô thị hóa và số hóa cao.

Kết quả khảo sát từ EU-ABC cho thấy, 56% doanh nghiệp châu Âu đánh giá ASEAN là khu vực mang lại nhiều cơ hội kinh tế, trong khi 71% doanh nghiệp kỳ vọng sẽ mở rộng đầu tư và hoạt động tại khu vực trong vòng 5 năm tới.

Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương tổng hợp