Trong một bước tiến quan trọng hướng tới năng lượng bền vững và bảo vệ môi trường, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang chuẩn bị triển khai các chiến lược toàn diện để tái sử dụng pin xe điện (EV). Sáng kiến này được đưa ra trong một báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) nhấn mạnh cam kết của khu vực trong việc giải quyết ô nhiễm không khí, tăng cường an ninh năng lượng và giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Tầm quan trọng ngày càng tăng của xe điện trong khu vực ASEAN

Xe điện ngày càng được coi là một thành phần quan trọng trong cuộc chiến chống ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu. Các quốc gia như Indonesia và Thái Lan đang dẫn đầu với các kế hoạch đầy tham vọng để phát triển ngành công nghiệp sản xuất xe điện mạnh mẽ. Chẳng hạn Indonesia đặt mục tiêu loại bỏ xe động cơ đốt trong vào năm 2040 và đang đầu tư mạnh vào việc phát triển ngành sản xuất pin trong nước. Trong khi đó, Thái Lan mong muốn trở thành trung tâm sản xuất xe điện của khu vực.

Tuy nhiên, việc áp dụng và sử dụng nhanh chóng xe điện cũng mang lại thách thức trong việc quản lý vòng đời của pin xe điện. Khi số lượng xe điện trên đường tăng lên, khối lượng pin đã qua sử dụng cũng sẽ tăng theo. Dự kiến đến năm 2040, ASEAN sẽ tạo ra từ 325 gigawatt giờ (GWh) đến 2.166 GWh pin xe điện đã qua sử dụng, tùy thuộc vào tốc độ áp dụng xe điện.

Kinh nghiệm từ thực tiễn toàn cầu

Báo cáo của ERIA rút ra các thực tiễn tốt toàn cầu để cung cấp lộ trình cho các quốc gia ASEAN, cung cấp những góc nhìn quan trọng về cách một số khu vực trên thế giới quản lý việc tái sử dụng và tái chế pin xe điện ở châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Trung Quốc.

Ở châu Âu, trọng tâm là tạo ra một nền kinh tế tuần hoàn với các quy định nghiêm ngặt đảm bảo hiệu suất môi trường và tính minh bạch trong suốt vòng đời của pin. Chỉ thị Pin sửa đổi của Liên minh châu Âu yêu cầu khai báo dấu chân carbon và sử dụng vật liệu tái chế, đặt ra tiêu chuẩn cao về tính bền vững.

Tại Hoa Kỳ, mặc dù thiếu các quy định liên bang, nhưng cũng có nhiều sáng kiến ở cấp tiểu bang, đặc biệt là ở California. Bang này đã thành lập các nhóm cố vấn để phát triển các chính sách nhằm tối đa hóa việc tái sử dụng và tái chế pin lithium-ion.

Trong khi đó, cách tiếp cận của Nhật Bản được đặc trưng bởi sự hợp tác chặt chẽ giữa các ngành công nghiệp và sự hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản. Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã khởi động một mạng lưới thu gom chung, và Chính phủ Nhật Bản đã ban hành các hướng dẫn đánh giá hiệu suất pin, đảm bảo rằng pin tái sử dụng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và chất lượng cao.

Trung Quốc, với sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường xe điện, đã triển khai một hệ thống truy xuất nguồn gốc toàn diện cho pin xe điện. Hệ thống này theo dõi pin từ sản xuất đến xử lý, đảm bảo rằng pin sẽ được tái sử dụng hoặc tái chế hiệu quả.

Lợi ích kinh tế và môi trường

Tái sử dụng pin xe điện không chỉ có lợi cho môi trường mà còn khả thi về mặt kinh tế. Chi phí của pin xe điện mới đã giảm đáng kể, từ 1.100 USD mỗi kilowatt giờ (kWh) vào năm 2010 xuống còn 137 USD mỗi kWh vào năm 2020. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục, qua đó giúp cho cho pin tái sử dụng trở thành một lựa chọn hiệu quả về chi phí cho nhiều ứng dụng khác nhau.

Tái sử dụng pin xe điện cũng đem lại lợi ích về mặt môi trường đáng kể. Tái sử dụng pin xe điện có thể dẫn đến tiết kiệm năng lượng đáng kể, giảm nhu cầu về nguyên liệu thô mới và giảm phát thải khí nhà kính. Ví dụ, việc sử dụng pin tái sử dụng cho lưu trữ năng lượng gia đình hoặc làm nguồn điện dự phòng cho các nguồn năng lượng tái tạo có thể giảm đáng kể phát thải carbon.

Khuyến Nghị Chính Sách Cho ASEAN

Để hiện thực hóa tiềm năng đầy đủ của việc tái sử dụng pin xe điện, báo cáo của ERIA đưa ra một số khuyến nghị chính sách sau:

  1. Sức khỏe và an toàn: thiết lập các cơ chế giám sát để đảm bảo an toàn cho pin tái sử dụng.

  2. Công nghệ và nghiên cứu và phát triển (R&D): đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để cải thiện quy trình đánh giá và tái sử dụng pin.

  3. Khung pháp lý: phát triển các quy định rõ ràng để quản lý việc tái sử dụng và tái chế pin xe điện.

  4. Khuyến khích kinh tế: cung cấp các ưu đãi để giảm chi phí tái sử dụng pin.

  5. Hệ thống thu gom: tạo ra các hệ thống phối hợp giữa các nhà sản xuất, nhà bán lẻ và các đơn vị tái chế để quản lý việc thu gom và tái sử dụng pin.

Kết lại, cách tiếp cận chủ động của ASEAN đối với việc tái sử dụng pin xe điện thể hiện một bước tiến quan trọng hướng tới năng lượng bền vững và bảo vệ môi trường. Qua việc học hỏi từ các thực tiễn tốt toàn cầu và triển khai các chính sách mạnh mẽ, khu vực ASEAN có thể quản lý hiệu quả vòng đời của pin xe điện, đảm bảo lợi ích của xe điện sẽ vượt xa giá trị sử dụng ban đầu của chúng. Sáng kiến này không chỉ hỗ trợ các mục tiêu môi trường của ASEAN mà còn định vị khu vực ở vị trí tiên phong trong thực tiễn năng lượng bền vững.