ACFTA 3.0, dự kiến được ký vào cuối năm 2025, là bước nâng cấp quan trọng của Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc, tập trung vào kinh tế số, kinh tế xanh và kết nối chuỗi cung ứng. Việc nâng cấp Hiệp định được kỳ vọng thúc đẩy hội nhập sâu rộng và tăng khả năng chống chịu kinh tế của khu vực, trong bối cảnh quan hệ thương mại ASEAN – Trung Quốc đang đạt mức cao nhất từ trước đến nay. 

Dự kiến được ký vào cuối năm 2025, Nghị định thư nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA) 3.0 được kỳ vọng là dấu mốc quan trọng định hình giai đoạn hợp tác kinh tế tiếp theo giữa các nước ASEAn. Với trọng tâm mới về kinh tế số, kinh tế xanh và kết nối chuỗi cung ứng, ACFTA 3.0 sẽ là nền tảng cho chiến lược hội nhập sâu rộng, đổi mới và bền vững của khu vực.

Theo Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn, phiên bản nâng cấp này sẽ “mở ra cánh cửa mới” cho hợp tác kinh tế tương lai thông qua các nội dung hiện đại như cạnh tranh, bảo vệ người tiêu dùng và tăng cường năng lực số. Đồng quan điểm, chuyên gia Priyanka Kishore (Asia Decoded) nhấn mạnh rằng ACFTA 3.0 sẽ giúp củng cố khả năng chống chịu chuỗi cung ứng và thúc đẩy tích hợp kinh tế trong một thế giới đang chuyển biến nhanh chóng.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng cảnh báo rằng ASEAN cần thận trọng với rủi ro từ công suất dư thừa của Trung Quốc, cũng như khả năng doanh nghiệp địa phương bị cạnh tranh mạnh bởi các tập đoàn lớn từ Trung Quốc trong các lĩnh vực như xe điện (EV), hạ tầng số và công nghệ xanh. Đặc biệt, trong khi Việt Nam và Thái Lan có thể là những nước hưởng lợi sớm nhờ thu hút đầu tư sản xuất, thì một số quốc gia trng khu vực cũng có thể đối mặt với thách thức về chuyển giao công nghệ chưa tương xứng trong quá trình tiếp nhận đầu tư mới.

Ở chiều ngược lại, Singapore và Malaysia được đánh giá là sẽ tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong hệ sinh thái kinh tế số của khu vực nhờ năng lực về công nghệ và xuất khẩu dịch vụ kỹ thuật số, đặc biệt trong các lĩnh vực như fintech và dịch vụ số xuyên biên giới với Trung Quốc.

ACFTA 3.0 được công bố trong bối cảnh quan hệ thương mại ASEAN – Trung Quốc đang đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong 5 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại song phương đạt 3,02 nghìn tỷ Nhân dân tệ (tương đương 420,5 tỷ USD), tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước, đưa ASEAN vượt EU và Mỹ để trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc. Xuất khẩu Trung Quốc đạt 10,67 nghìn tỷ NDT (tăng 7,2%), trong khi nhập khẩu đạt 7,27 nghìn tỷ NDT (giảm 3,8%).

Những con số ấn tượng này phản ánh tiềm năng và nhu cầu thực tế trong việc nâng cấp khuôn khổ pháp lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp hai bên. ACFTA 3.0 vì thế không chỉ mang ý nghĩa chiến lược về kinh tế mà còn thể hiện quyết tâm chính trị của ASEAN và Trung Quốc trong việc duy trì liên kết khu vực, thích ứng với xu thế toàn cầu hóa mới, và cùng hướng tới tăng trưởng xanh, tăng trưởng số và tăng trưởng bao trùm.

Nguồn: BusinessToday