Ngày 10/7/2025, tại Kuala Lumpur, Malaysia, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Iwaya Takeshi đã đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Nhật Bản lần thứ 16. Hội nghị là dịp quan trọng để các nước Mekong và Nhật Bản đánh giá tiến độ hợp tác trong năm đầu tiên triển khai Chiến lược Mekong - Nhật Bản 2024, đồng thời định hướng hợp tác trong giai đoạn tiếp theo.

Tại hội nghị, các đại biểu đánh giá cao những kết quả ban đầu đã đạt được, đặc biệt trong việc cải thiện môi trường đầu tư, mở rộng kết nối hạ tầng và thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo (AI). Các bộ trưởng nhất trí thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển cơ sở hạ tầng cứng và mềm, và khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo. Nhật Bản cam kết tăng cường hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho các nước Mekong, trong đó có Việt Nam, thông qua hợp tác với các tổ chức như OECD và Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng 0 (AZEC). Một hội thảo về trí tuệ nhân tạo (AI) dự kiến sẽ được tổ chức tại Bangkok vào tháng 8/2025 nhằm thúc đẩy ứng dụng AI vào kinh tế khu vực.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn kêu gọi hợp tác Mekong - Nhật Bản áp dụng “tư duy mới, phương pháp mới, cách tiếp cận mới”, đồng thời đề xuất ba trọng tâm hợp tác: kết nối hạ tầng, đổi mới sáng tạo - chuyển đổi số, và phát triển bền vững. Đặc biệt, Phó Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của khu vực tư nhân và đề xuất tổ chức định kỳ Diễn đàn Doanh nghiệp Mekong - Nhật Bản, nhằm kết nối doanh nghiệp hai bên. Sáng kiến này đã được các nước thành viên hoan nghênh. 

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ, các nước cũng nhấn mạnh rằng việc bảo đảm dòng chảy tự do của hàng hóa và con người qua biên giới là điều thiết yếu để củng cố năng lực phục hồi kinh tế và  bảo đảm tính liên kết khu vực.

Với vai trò đồng chủ trì, Việt Nam thể hiện rõ vị thế lãnh đạo trong thúc đẩy hợp tác kinh tế khu vực. Hội nghị cũng thống nhất sẽ nối lại Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản vào cuối năm 2025, qua đó củng cố hơn nữa hợp tác chiến lược và nâng tầm kết nối khu vực trong bối cảnh mới.

Nguồn: Vụ Chính sách Thương mại Đa biên