Cùng với cơ hội mà Hiệp định UKVFTA mang lại, số lượng các vụ việc phòng vệ thương mại (PVTM) của cả hai bên sẽ gia tăng, đòi hỏi doanh nghiệp cần nắm vững những cam kết trong hiệp định để khai thác, cũng như bảo vệ lợi ích chính đáng của mình.

Những quy định về phòng vệ thương mại

Trong giai đoạn chuyển tiếp khi Vương quốc Anh rời khỏi EU, tất cả các biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ mà nước này duy trì sẽ trải qua quá trình xem xét chuyển đổi trên toàn lãnh thổ do Cục Điều tra biện pháp thương mại (TRID) dẫn đầu. Theo đó, sẽ đánh giá biện pháp được duy trì có phù hợp với thị trường Vương quốc Anh hay không và liệu nó có nên được thay đổi hoặc chấm dứt? Trước ngày hết hạn của các biện pháp được duy trì, TRID sẽ ban hành thông báo khởi xướng để chính thức bắt đầu xem xét chuyển tiếp biện pháp.

Về các biện pháp tự vệ, Vương quốc Anh duy trì các biện pháp tự vệ của EU. Chẳng hạn, các biện pháp tự vệ thép, EU áp dụng biện pháp bảo vệ thép đối với một số sản phẩm thép từ tất cả các quốc gia. Bộ Thương mại quốc tế Vương quốc Anh (DIT) đã xác định 19 loại sản phẩm được áp dụng biện pháp tự vệ hiện tại của EU, nơi có sản xuất của Vương quốc Anh. Để cung cấp tính liên tục cho các nhà sản xuất, biện pháp này sẽ được chuyển đổi cho 19 loại sản phẩm vào cuối giai đoạn chuyển tiếp. Biện pháp này có hình thức hạn ngạch thuế quan (TRQ). Đây là một loại thuế, trong đó, hàng hóa đến một số lượng quy định phải chịu thuế nhập khẩu thấp hơn so với hàng hóa ngoài hạn ngạch ở một khoảng thời gian nhất định. Khi vượt quá hạn ngạch, thuế nhập khẩu cao hơn sẽ được áp dụng.

Các biện pháp TRQ cụ thể của Vương quốc Anh đã được tính toán lại cho mỗi trong số 19 loại sản phẩm sử dụng cùng một phương pháp được sử dụng bởi Ủy ban châu Âu (EC). Nhìn chung, để bảo đảm các biện pháp tự vệ đã chuyển đổi có hiệu quả, đặc biệt đối với Vương quốc Anh từ ngày đầu tiên áp dụng chính sách thương mại độc lập, DIT cũng thu thập thông tin liên quan đến các luồng thương mại lịch sử đối với các sản phẩm thép từ năm 2015 - 2017 theo biện pháp này để cho phép tính toán lại hạn ngạch thuế quan (TRQs).

“Kết thúc giai đoạn chuyển tiếp, kể từ khi Vương quốc Anh chính thức rời EU vào cuối tháng 1/2020, các cuộc điều tra về biện pháp PVTM đã được thực hiện bởi chính DIT, thông qua TRID. Các chức năng này bây giờ sẽ được chuyển sang Cơ quan PVTM Vương quốc Anh (TRA). Trên thực tế, bất chấp việc chuyển giao trách nhiệm từ TRID sang TRA, phần lớn sẽ vẫn giữ nguyên. Các cuộc điều tra đang diễn ra sẽ không bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi” - đại diện Cục PVTM nhận định.

Lưu ý cho doanh nghiệp xuất khẩu

Việc hàng hóa xuất khẩu trở thành đối tượng bị điều tra PVTM từ thị trường nhập khẩu như Vương quốc Anh là khó khăn rất lớn với doanh nghiệp Việt Nam để ứng phó với các vụ việc điều tra nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ những biện pháp PVTM. Không những vậy, trong một số trường hợp, khi hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam được hưởng thuế suất thấp hơn các đối tác khác, lại nhận được những lợi ích cạnh tranh nhất định.

Đại diện Cục PVTM lưu ý, doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Vương quốc Anh cần thường xuyên theo dõi và đánh giá các khuyến cáo cảnh báo sớm đối với hàng hóa có nguy cơ bị điều tra PVTM. Ngoài ra, doanh nghiệp cần đánh giá quy mô và lợi ích thị trường để đưa ra phương án ứng phó phù hợp. “Việc doanh nghiệp có hợp tác trong quá trình điều tra hay không sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả điều tra” - đại diện Cục PVTM lưu ý.

Trong trường hợp doanh nghiệp không hợp tác, Cơ quan điều tra Vương quốc Anh sẽ sử dụng dữ liệu sẵn có để đưa ra kết luận. Thông thường, mức thuế PVTM đối với các doanh nghiệp không hợp tác sẽ rất cao, đến mức doanh nghiệp buộc phải từ bỏ thị trường. Mặt khác, để ứng phó với một vụ việc điều tra PVTM, doanh nghiệp sẽ phải sắp xếp bố trí nguồn lực cần thiết. Bên cạnh đó, việc theo sát quá trình điều tra thường kéo dài 1 năm, cần nguồn nhân lực thường xuyên và phụ trách xuyên suốt. Vì vậy, doanh nghiệp cần cân nhắc đánh giá về các khả năng và so sánh lợi ích để quyết định tham gia hoặc không tham gia ứng phó với vụ việc điều tra của Vương quốc Anh.

Nguồn: Báo Công Thương