ASEAN đang đẩy mạnh hội nhập kinh tế số với sáng kiến Mã số định danh doanh nghiệp duy nhất (UBIN) nhằm tháo gỡ rào cản thương mại xuyên biên giới và tăng niềm tin giữa doanh nghiệp các nước trong khu vực. UBIN được kì vọng tạo ra hệ thống nhận diện số liên thông toàn khu vực, hỗ trợ xác thực theo thời gian thực. Khi vận hành đầy đủ, UBIN dự kiến có thể mang lại 110–300 tỷ USD giá trị kinh tế cho khu vực, đồng thời thúc đẩy thương mại, giảm chi phí và mở rộng cơ hội cho doanh nghiệp vừa vả nhỏ, và siêu nhỏ, đặc biệt doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ.

ASEAN đang thúc đẩy mạnh mẽ tiến trình hội nhập kinh tế số thông qua sáng kiến Mã số định danh doanh nghiệp duy nhất của ASEAN (UBIN), dự kiến được triển khai theo Lộ trình thực hiện từ đầu năm 2025. Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn nhấn mạnh rằng kết nối số đang trở thành hạ tầng kinh tế xã hội thiết yếu của khu vực, và UBIN sẽ giúp tháo gỡ các rào cản lâu dài đối với thương mại xuyên biên giới, đồng thời củng cố niềm tin trong giao dịch giữa doanh nghiệp các nước.

UBIN được xây dựng nhằm tạo ra một hệ thống nhận diện doanh nghiệp có khả năng liên thông giữa tất cả quốc gia ASEAN, cho phép xác thực thông tin theo thời gian thực và hỗ trợ giao dịch số không gián đoạn. Khung UBIN bao gồm năm cấu phần: dữ liệu, công nghệ, quản trị, quy định pháp lý và các chương trình hỗ trợ triển khai. Đây là bước tiếp nối các cam kết trong Lộ trình Bandar Seri Begawan và tiến trình xây dựng Hiệp định khung Kinh tế số ASEAN (DEFA).

Theo phân tích của Boston Consulting Group, khi được triển khai đầy đủ, UBIN có thể tạo ra 110 đến 300 tỷ USD giá trị kinh tế cho ASEAN, tương đương với khoảng 10–25% giá trị gia tăng dự kiến của DEFA, nhờ thúc đẩy thương mại xuyên biên giới, giảm chi phí giao dịch và thu hút thêm đầu tư nước ngoài.

Một trong những trọng tâm của UBIN là thúc đẩy tăng trưởng bao trùm. Hiện nay, doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) chiếm tới 97 đến 99% tổng số doanh nghiệp ASEAN nhưng chỉ 18% tham gia xuất khẩu do gặp nhiều rào cản thủ tục, thiếu niềm tin trong giao dịch quốc tế và khó tiếp cận tài chính. UBIN kỳ vọng giải quyết các thách thức này bằng các “use case” như tra cứu doanh nghiệp, chia sẻ dữ liệu tiêu chuẩn hóa và xác thực số các tài liệu thương mại, giúp tăng minh bạch và giảm chi phí tuân thủ. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, nhóm chịu nhiều hạn chế trong tiếp cận tín dụng và thủ tục pháp lý.

Với lộ trình triển khai gồm năm giai đoạn, UBIN hướng tới xây dựng một hạ tầng số chung giúp ASEAN hình thành môi trường kinh doanh thống nhất, tin cậy và kết nối, qua đó mở rộng cơ hội thương mại cho doanh nghiệp ở mọi quy mô và củng cố vai trò của ASEAN như một trung tâm kinh tế số năng động trên toàn cầu.

Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương tổng hợp